In de huidige maatschappij krijgen competenties een steeds belangrijkere rol, zowel bij het vinden van een nieuwe baan als op de werkvloer. Werkgevers vragen tegenwoordig steeds vaker over welke competenties iemand beschikt. Ook worden competenties vaak geëvalueerd tijdens beoordelingsgesprekken. Maar wat zijn competenties nou eigenlijk en welke competenties zijn er? Op deze pagina vertellen we je er alles over.
Wat zijn competenties?
Een competentie geeft aan waar iemand goed in is. Het beschrijft het vermogen om een handeling juist uit te voeren of een probleem adequaat op te lossen.
In de meeste gevallen zijn competenties werk gerelateerd. Competenties worden vastgesteld op waarneembare factoren en kunnen ook getest worden. Jouw competenties worden vaak besproken tijdens een beoordelingsgesprek.
Kort samengevat bekijkt een werkgever of jij met jouw kennis, vaardigheden, en persoonlijke kwaliteiten geschikt bent om taken op een correcte manier uit te voeren, zodat de doelen van de organisatie worden bereikt.
In het algemeen zijn competenties vaardigheden die te leren en ontwikkelen zijn. Er zijn honderden verschillende competenties. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze allemaal bestaan uit een geheel van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten.
Kennis & Ervaring
Kennis omschrijft wat een persoon weet. Dit kan zowel praktische als theoretische kennis zijn. Stel dat iemand een studie Fysiotherapie heeft gevolgd. Hij of zij heeft kennis opgedaan over de anatomie van het lichaam en kent alle Latijnse benamingen van de botten en spieren. Dit is een voorbeeld van theoretische kennis. Tijdens de opleiding wordt er ook geleerd, hoe je een patiënt met een gebroken been de trap op moet begeleiden. Dit noemen we praktische kennis.
Het verschil tussen theoretische kennis en praktische kennis is dat theoretische kennis in de hersenen wordt opgeslagen en praktische kennis wordt uitgevoerd. Ook alle ervaringen die men in het verleden heeft meegemaakt dragen bij aan de kennis van een persoon. In vergelijking met vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken is deze eigenschap het meest eenvoudig te ontwikkelen. Simpelweg door een opleiding, studie of cursus te volgen.
Vaardigheden
Wat zijn vaardigheden? Vaardigheden zijn activiteiten of handelingen waar je goed in bent. Als we vaardigheden relateren aan werk, beschik je over een vaardigheid als je een activiteit of handeling op een correctie manier weet toe te passen, zodat de doelen van de organisatie worden bereikt. Vaardigheden zijn te ontwikkelen. Denk hierbij aan training, oefening en herhaling. Er zijn drie type vaardigheden:
Sociale vaardigheden
Dit zijn vaardigheden die te maken hebben met de omgang met andere mensen. Denk hierbij aan communiceren, samenwerken of gesprekken voeren.
Cognitieve vaardigheden
Dit zijn vaardigheden die samenhangen met je kennis. Het woord cognitief beschrijft het eigenlijk al. Het is een samenvoeging van denken en doen. Het gaat erom dat je de kennis kunt toepassen in de praktijk. Je zet jouw kennis dus om in fysieke handelingen.
Voorbeeld:
Iemand heeft een kapperscursus gedaan en heeft geleerd hoe hij of zij met een schaar moet omgaan. Hij of zij brengt dit in de praktijk door mensen te knippen. De kwaliteit van de vaardigheid hangt samen met de kennis die je hebt opgedaan in de kapperscursus.
Praktijkgerichte vaardigheden
Dit zijn vaardigheden die je met je in de praktijk uitvoert en waarbij je van tevoren geen kennis hebt opgedaan. Je beschikt over deze vaardigheden door bepaalde handelingen eigen te maken vanuit de praktijk. Voorbeelden hiervan zijn koken of tuinieren.
Persoonlijke kwaliteiten
Persoonlijke kwaliteiten hebben betrekking op houding (attitude), talenten en persoonlijkheidskenmerken. Het zegt iets over onze identiteit en gedrag. Welk gedrag willen en kunnen we laten zien?
Houding
Onze houding en persoonlijkheidskenmerken worden grotendeels gevormd door normen en waarden.
Talenten
Talenten zijn aangeboren. Het zijn de vaardigheden en vermogens waar je een natuurlijke aanleg voor hebt. Talent ontwikkelt zich makkelijker, sneller en beter dan andere vermogens. Dit komt doordat je er aanleg voor hebt. Bovendien kun je een heel hoog niveau bereiken, omdat je deze vaardigheden van nature bezit. Iedereen heeft talenten! Echter ontwikkelt de een zijn talent sneller dan de ander. Drijfveren en motivatie spelen hierbij een belangrijke rol.
Persoonlijkheidskenmerken
Persoonlijkheidskenmerken zijn het moeilijkste om te ontwikkelen, maar het is niet onmogelijk. De reden waarom het zo moeilijk is, komt doordat het zich afspeelt in ons onbewuste gedrag. Je kunt je persoonlijkheidskenmerken ontwikkelen door begeleiding of coaching.
Voordat je met jezelf aan de slag gaat, is het goed om eerst een stukje zelfbewustzijn te creëren. Zelfbewust worden is goed voor je persoonlijke ontwikkeling. Je evalueert je dagelijkse handelingen en bekijkt waarom je dingen doet, zoals je ze doet. Lees ook: Wat doet een loopbaancoach?
Het verschil tussen competenties en vaardigheden
Wat zijn competenties en wat is nou eigenlijk het verschil tussen een competentie en een vaardigheid? De begrippen staan met elkaar in verband, maar hebben niet dezelfde betekenis. Zowel competenties als vaardigheden geven aan waar iemand goed in is. Er is enkel één groot verschil. Een competentie bestaat uit het geheel van kennis, vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken.
Een competentie is dus een veel ruimer begrip dan een vaardigheid.
Voorbeeld:
Voor de competentie ‘organiseren’ heb je een aantal vaardigheden nodig. Je moet goed kunnen plannen, communiceren en vasthoudend zijn. Ook moet je goed zijn in overzicht houden en het bewaken van de voortgang.
Waarom zijn competenties belangrijk?
Wat zijn competenties en waarom zijn deze belangrijk? Competenties spelen een belangrijke rol bij het vinden van een nieuwe baan. Werkgevers vragen steeds vaker aan sollicitanten over welke competenties ze beschikken. Ze willen meer weten van de sollicitant dan alleen hen kennis en vaardigheden.
De persoonlijkheidskenmerken spelen hierin dus een belangrijke rol. Kun je goed samenwerken? Kun je omgaan met kritiek? Ben je leergierig? Wat zijn je drijfveren? Heb je een groot doorzettingsvermogen of geef je snel op als iets niet lukt? Werkgevers zijn steeds vaker benieuwd welke persoonlijkheidskenmerken er schuil gaan achter het gezicht van een nieuwe collega. Dat je beschikt over de juiste kennis en vaardigheden, wil tegenwoordig lang niet altijd meer zeggen dat je direct wordt aangenomen.
Een cv op basis van competenties
Daarnaast kun je de rollen ook omdraaien. Als je niet beschikt over de juiste kennis en vaardigheden, wil dat lang niet altijd meer zeggen dat je niet kan worden aangenomen. Je kunt bijvoorbeeld aantonen dat je ontzettend leergierig bent en beschikt over een groot doorzettingsvermogen. Misschien is een werkgever juist op zoek naar iemand die in zichzelf wilt investeren en een positieve mindset heeft. Dit motiveert ook weer andere medewerkers.
Indien je niet over de juiste diploma’s beschikt, raad ik je aan om een competentie gericht cv op te stellen. In een competentie cv beschrijf je uitgebreid over welke competenties je beschikt.
Beoordelingsgesprek
Beoordelingsgesprekken worden steeds vaker gevoerd aan de hand van competenties. De werkgever bespreekt met de werknemer, of hij of zij voldoet aan de competenties, die nodig zijn om het werk op een juiste manier uit te kunnen voeren. Ook wordt besproken welke competenties in de toekomst verbeterd kunnen worden. De beoordeling heeft dus betrekking op de competenties van de werknemer.
Competentietest
Tegenwoordig zijn er veel competentietesten. De ene is nog uitgebreider dan de ander. Voor sommige moet je betalen en anderen zijn gratis. Ik raad je aan om eens een gratis competentietest te maken.
Het is waardevol om duidelijk in beeld te brengen over welke competenties je beschikt. Zodoende krijg je meer inzicht over de dingen waar je goed in bent en dat geeft zelfvertrouwen! Tegelijkertijd kom je er ook achter waar je minder goed in bent en waar je jezelf in kunt verbeteren. Dit is goed voor je zelfbewustzijn.
Werkgevers werken graag met zelfbewuste mensen! Zij weten immers waar ze goed in zijn en hoeven niet telkens gecorrigeerd te worden op dingen die beter kunnen. Je maakt dus meer kans op een nieuwe baan als je weet over welke competenties je beschikt en welke je nog kunt verbeteren.
Wat zijn competenties? 40 Voorbeelden
Wat zijn competenties? Hieronder delen we een competentielijst met de 40 meest voorkomende competenties:
- Aanpassingsvermogen
- Analyseren
- Besluitvaardigheid
- Besturen
- Coachen
- Communiceren
- Conflicten beheersen
- Controleren
- Creativiteit
- Delegeren
- Doorzettingsvermogen
- Flexibiliteit
- Initiatief nemen
- Innoveren
- Integriteit
- Klantgericht handelen
- Kwaliteitsgericht handelen
- Leervermogen
- Leiderschap
- Luisteren
- Mondelinge vaardigheid
- Motiveren
- Netwerken
- Omgevingsbewustzijn
- Onderhandelen
- Ondernemen
- Organiseren
- Overtuigingskracht
- Plannen
- Presenteren
- Resultaat gericht werken
- Samenwerken
- Servicegericht
- Schriftelijke vaardigheid
- Stressbestendigheid
- Verantwoordelijkheid nemen
- Werken met programma’s
- Zelfstandig werken
- Zelfinzicht
- Zelfvertrouwen
Wil je graag meer te weten komen over jouw competenties? Neem dan geheel vrijblijvend contact op om te kijken wat ik voor jou kan betekenen.